Fizibilite Çalışması Nedir, Nasıl Yapılır?

Globalleşen dünyada birçok sektörde karşımıza çıkan fizibilite çalışması girişimcilerin herhangi bir işe yatırım yapmadan önce başvurmaları gereken çalışmalardan biridir. Bu adım, projenin sürdürülebilirliğini ve uygulanabilirliğini göstermektedir. 

Fizibilite çalışması nedir, nasıl yapılır gibi konuyla ilgili merak ettiğiniz her detaya yazımızda yer verdik. Eğer siz de konu hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bütün sorularınızın yanıtlarına yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Fizibilite Nedir? 

Bir işe veya projeye başlamadan önce hazırlanan plan, yapılacak işin başarılı olması ve başlanılması gereken işin iyi bir atılım olup olmadığı hakkında fikir vermektedir. Fizibilite, olası risk değerlendirmesinin yapılmasını ve çözüm bulunmasına denir. Bu çalışma işe başlamadan önce yapılması gereken bir ön hazırlık olarak ifade edilebilir. Ayrıca fizibilite, projenin finansal durumunun belirlenmesinde yardımcı olur. Bir projede var olan unsurların yol haritası oluşturularak projenin nasıl sürdürülebilir olacağının veya işin nasıl gerçekleşeceğinin planlamasına fizibilite denir. Bir kişinin x projesi için gerekli olan bütçeyi, hukuki süreçleri ve zaman planlamasını rapor haline getirmesini ifade etmektedir.

Fizibilite Çalışmaları Nelerdir? 

Fizibilite çalışması örneği proje ya da bir girişim yapmaya karar verme sürecinde teknik ve finansal bakımdan gerekli araştırmalarla değerlendirme yapılmasıdır. Olası sorunlar ve tehditler araştırılıp yatırımın planlanan hedefe ulaşıp ulaşamayacağı öngörülmeye çalışılır. Değerlendirme sonucunda kârlı olan fikirler fizibilite olarak ifade edilir. Bu çalışma en iyi kararın verilebilmesi amacıyla yapılması gereken çalışmalardan biridir.

Fizibilite Çalışması Neden Önemlidir? 

Fizibilite çalışması, projelerin ne kadar uygulanabilir olduğunu ve planlanan hedeflere uygunluğunu belirmeye yarar. Bu sayede kâğıt üzerinde mükemmel görünen fakat uygulama sonrası hem maddi hem de zaman kaybına yol açabilecek fikirleri belirlemek kolaylaşır. Örnek fizibilite çalışması, planlanan işin sağlıklı büyümesine imkân tanır. Çalışma sayesinde hangi projenin ne kadar gelişime açık olduğu belirlenebilir. Yapılacak değerlendirmeler aracılığıyla projenin gelişimiyle ilgili nasıl bir yol izleneceği belirlenebilir. Fizibilite çalışmalarının önemini anlamak için aşağıdaki avantajlarını unutmamak gerekir:

• Bu çalışmayla işin hayat geçirilme potansiyeli ölçülebilir.
• Projeyle elde edilecek faydalar ve dezavantajlar belirlenebilir.
• Riskler ve olası sorunlar önceden belirlenebilir.
• Risklere karşı kayıp yaşanmadan önlem alınabilir.
• Fikrin geliştirilmesi için hangi dinamiklerin eksik olduğu öngörülebilir.
• İşin beraberinde getireceği finansal yük tahmin edilebilir.
• Projeye ayrılan kaynaklar fayda sağlayacakları bir şekilde kullanılabilir.

Yatırım yapılacak olan projenin öngörülebilir kar-zarar raporu, girişimciler için oldukça önemlidir. Bir girişimci için proje üzerinde mevcut kaynaklar, teknik yeterlilik ve yatırım getirisi gibi konularda çalışma yapılması, geniş bir öngörü sunmaktadır.

Fizibilite Çalışması Nasıl Yapılır? 

Fizibilite çalışması nasıl hazırlanır, herkesin merak ettiği konulardan biridir. Fizibilite çalışması için ilk adım pazar araştırması yapmaktır. Bu araştırmada kurumlardan piyasa hakkında veriler toplanır ve bu veriler detaylı analiz edilir. Pazar araştırması yapmak iş fikriyle ilgili talebi anlamak için yapılmaktadır. Bu çalışmayı yaparken bir başka adım teknik araştırmadır. Teknik araştırma, pazarda talep olduğu sonucuna varılan projenin, teknik bakımdan üretilebilir olup olmadığını inceler. Teknik olarak karşılanabilirse, gerek duyulan üretim araçları belirlenip altyapının özellikleri üzerinde durulur. 

Finansal analiz kısmında ise teknik altyapı dâhil, gerek duyulan sermaye saptanır. Başlangıç sermayesinin dışında gelir-gider dengesi, işletme harcamaları ve projenin mali olarak sürdürülebilirliği bu çalışmayla belirlenir. Yatırımın piyasa değeri, geri ödeme süresi ve iç karlılığı gibi noktalar projenin finansal sürdürülebilirliğinin saptanmasında önemlidir ve bu sonuçlara bağlı olarak karar alınır. 

İş fikrinin kapsamlı şekilde değerlendirilmesi olan çalışmaların sonucuna uygun finansal kâr-zarar hesabı yapılır ve karar buna göre verilir. Fizibilite çalışması, genel olarak yüksek maliyetli yatırımlarda çok kapsamlıdır. Kapsamı ve ayrıntıları arttıkça maliyeti de artan bu çalışmayı yapmadan önce, genel bir çalışma yapılır. Ön fizibilite olarak da bilinen çalışmada, projenin uygulanabilirliğine bakılarak, planlanan yatırım için fizibilite etüdünün gerekli olup olmadığına bakılır.

Fizibilite Çalışmasının Aşamaları Nelerdir? 

Fizibilite çalışması, planlanan fikre göre belirli aşamalara bölünerek yapılır. Bu aşamaların hepsi veya birkaçı aynı anda uygulanabilir. Fizibilite çalışması aşamaları:

• Pazar araştırması
• Teknik araştırma
• Finansal araştırma
• Örgütsel araştırma
• Yasal araştırma

Pazar Araştırması

Satış ve pazarlama odaklı işler için önemlidir. Bu aşamada yapılan değerlendirme, fiziksel/sanal mağaza kuruluşu ve ürün geliştirme sürecinin analizi için kullanılmaktadır. Bu kapsamda müşterilerin demografik özellikleri, alışkanlıkları ve alışveriş potansiyelleriyle ürün ya da hizmetin karşılaştırması yapılır. 

Satış ve pazarlama, günümüz teknolojisiyle dijital alana doğru kaymaya başladı. Teknoloji hızla gelişip, internet kullanımını arttırdığı bu dijital çağda, geleneksel pazarlama yöntemi yerine dijital pazarlama yükselişe geçti. Bunun nedeni geleneksel medyaya göre daha ucuz olması, ulaşılabilirlik ve talepleri hızlı karşılama fırsatıdır. 

Pazar araştırmasında internet ve teknoloji çağının şüphesiz en öne çıkan yapay zekâ mühendisliği önemli bir sorumluluğu üstlenmiştir. Makine kullanımını bambaşka bir boyuta taşıyan yapay zekâ ve kullanıcıların sistemin getirdiği avantajlardan yararlanmasını sağlayan yapay zekâ mühendisliği makinelerin insan gibi hareket etmelerini, bilgi öğrenme ve öğrendiği bilgileri kullanma gibi insana ait özelliklere sahip olmalarını sağlamaktadır. 

Teknik Araştırma

Bir proje hayata geçirilmeden önce ne kadar personele ihtiyaç duyulacağı ya da hangi üretim teknolojilerinin kullanılacağı gibi bilgilere ihtiyaç vardır. Bu bilgileri elde etmek için teknik araştırma yöntemine başvurulur. Bu aşamada üretimde kullanılacak hammaddeden teknolojiye ve tesise kadar her adımın analizi yapılır.

Finansal Araştırma

Günümüz ekonomik koşulları gereği proje ne kadar iyi olursa olsun finansal bakımdan uygunluğu önemlidir. Aksi halde iş ekonomik zararlara neden olabilir. Bu yüzden finansal değerlendirmede kuruluş, pazarlama, lojistik, üretim ve işletim gibi dinamikler analiz edilir.

Örgütsel Araştırma

Bu araştırma, fizibilite çalışmasının direkt insana odaklı aşaması niteliğindedir. Örgütsel değerleme süreci, organizasyonda insan gücünün minimum hata ile belirlenebilmesini sağlar. Araştırma, çalışan profili oluşturulmasını da mümkün kılar. Hangi iş kaç kişinin görevlendirilmesi gerektiği konusunda bu araştırmadan faydalanılabilir.

Yasal Araştırma

Fizibilite raporunun önemli parçası olan yasal araştırma, projenin hukuksal bakımdan bir engel olup olmadığını anlamaya yarar. 

Fizibilite Çalışmasını Kim Yapar? 

Herhangi bir yatırım projesi için fizibilite raporu hazırlanması sürecinde uzman kişilerin işbirliği içerisinde çalışması gerekir. Bu çalışmada yer alması gereken uzmanlar aşağıda belirtildiği gibidir:

• Ekonomist
• Teknik uzman
• Mali uzman
• Hukuki danışman

Fizibilite Çalışması Ne Zaman Yapılır? 

Fizibilite çalışmasının ne zaman yapılması gerektiğini anlamak için planlanan yatırımın veya fikrin şirketin amacına uygun olup olmadığını anlamak gerekir.

Fizibilite Raporu Nedir? Nasıl Hazırlanır? 

Bir projenin ya da fikrin işe yarayıp yaramayacağına dair bir öngörü, sadece fizibilite raporuyla ortaya konulabilir. Bu rapor, projeyle ilgili olarak yapılan çalışmanın, iyi anlaşılabilir bir şekilde kâğıda dökülmüş halidir. Fizibilite raporuna bakılarak, proje ya da plan hakkında tüm avantajlar ve dezavantajlar görülebilir. Ayrıca çeşitli öngörüler ve tahminler, fizibilite raporunda yer alır. 

Proje çalışmasından önce yapılacak olan analizi çok sayıda veriyi ortaya koymaktadır. Bu verileri bir düzen halinde listelemek ise iş akışını kolaylaştıracaktır. Fizibilite raporu; projenizin kâr ve zarar analizini içermesinin dışında sürdürülebilirlik oranını oluşturmanızı da sağlar. 

Bir fizibilite raporu hazırlamadan önce projeniz hakkında doğru bilgiler edinmeniz gerekir. Öncelikle firma ve yatırımcıların projeye uygunluğu tespit edildikten sonra ileriki dönemlerde devam edilebilirlik düzeyinin öngörülmesi gerekir. Eğer bir proje üzerinde çalışıyorsanız bu iş için ayıracağınız bütçenin dışında sağlayacağınız teknolojik olanakları, pazarlama stratejileri ve departman yeterliliği gibi noktaları da analizinize eklemelisiniz. Fizibilite raporu pazar durumundan finansal duruma kadar her ayrıntıyı içermelidir. Böyle bir rapor aşağıdaki sorulara tutarlı cevaplar verebilmelidir. Bu sorular proje bazlı özelleştirilebilir.

• Yatırım için uygun lokasyon neresi?
• Girdi ve çıktıların analizi yapıldı mı?
• Sabit ve değişken giderler?
• Proje için sermaye miktarı nedir?
• Ürün veya hizmetin ücreti ne kadar?
• Bir yerleşme planı gerekli mi?
• Yararlanılması gereken teknolojiler hangileridir?
• Satış dönemleri var mı?
• İhtiyaç duyulan personel sayısı?
• Yatırım için hangi kanunlara uymak gerekecek?

Fizibilite Çalışmasının Yararları Nelerdir?

Bu çalışmasının faydaları aşağıdaki gibidir;

• Öncelikli projenizin geleceğiyle ilgili önemli veriler elde edebilirsiniz.
• Projede oluşabilecek krizlere yönelik, müdahale yollarını önceden belirlemiş olursunuz.
• Rakip analizi yaparak, ne kadar başarı sağlayacağınızı öngörebilirsiniz.
• Finansal analizle bütçe ve yatırım oranınızı ayarlayabilirsiniz.