Tekhnelogos YazılımMentor nedir, koçluk ve mentorluk arasındaki farklar nelerdir gibi konuyla ilgili merak ettiğiniz her detaya yazımızda yer verdik. Eğer siz de konu hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bütün sorularınızın yanıtlarına yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Mentor Ne Demek?
Mentor nedir, en çok merak edilen konular arasındadır. Mentor, daha az tecrübeli ya da gelişmiş bir birey için danışman olarak hareket eden ve daha deneyimli bir perspektif ile profesyonel bilgi sağlayan bir kişidir. İlişkinin özünde, kişiye destek sağlamak, tavsiye vermek ve yol göstermek vardır. İşe yeni başlayan kişilere veya yeni bir görev üstlenen bireylere tavsiyeler verir. Kendi bilgi ve birikimlerini aktarır. Mentor ayrıca kişinin karşılaşması olası durumlarda kriz yönetimini nasıl yapacağı noktasında deneyimlerini aktarabilir.
Mentorluğun Ortaya Çıkışı
Mentör kavramının kökeni 3500 yıl öncesine dayanmaktadır. Mentor, Yunan mitolojisinde akıl hocası olarak karşımıza çıkar. Yunanlı Homeros’un Odysseia destanında geçtiği üzere Mentor, kral Odysseus’un Truva savaşına katıldığı esnada oğlu Telemachus’u emanet ettiği arkadaşıdır. Mentor’dan, babası Truva savaşına katıldığı dönemde prensin gelişimine rehberlik etmesi beklenir. Telemachus, krallığın sonraki hükümdarı olacaktır. Dolayısıyla onun bu konuma hazırlanması gerekmektedir. Bu önemli ilişkide koruyucu olmanın da ötesine geçen Mentor, Telemachus’un akıl hocası olmuş ve krallık becerilerini kazanması için prense yardım etmiştir.
Mentorluk Türleri Nelerdir?
Günümüzde bireyler ve örgütler iş hayatında devamlılığı sağlayabilmek ve verimliliği artırmak amacıyla mentorluk ilişkisine başvurmaktadır. Mentor, bireyleri belli bir düzen içerisinde iş hayatına hazırlar. Farklı kurumlarda ve çeşitli işlerle uğraşan insanlar mentorluk sürecine katılır. Mentorluk sürecine öğrenciler, işverenler ve çalışanlar katılırken son yıllarda tıp, eğitim ve diğer meslek gruplarından da kişilerin katıldığı görülmektedir. Mentorluk örnekleri açısından sürece bakıldığında örgütsel ve kişisel faydaları vardır. Mentorluk örgütün devamlılığını, iş stresini azaltma ve çalışanların terfi alması gibi avantajları bulunur.
Formel Mentorluk
Formel mentorluk belli zaman ve belli bir mentorluk programı dâhilinde gerçekleşen ve genellikle kurumların tercih ettiği türdür. Formel mentorluk programı örgüt içinde çalışan bireylerin kariyer gelişimini sağlamak için çalışanlara rehberlik edilmektedir. Formel mentorluk sürecin işleyişi öğrenci eşleştirmesi, programın içeriği kurallar çerçevesinde gerçekleşir. Formel mentorluk zaman bakımından diğer mentorluk çeşitlerine göre daha kısadır. Formel mentorluk zamansal sınırları belirlenerek örgüt çalışanlarına yönelik yapılır. Mentorluk süreci öğrenme durumu, mentor öğrenci arasındaki ilişki ve değerlendirme gibi konular program dâhilinde gerçekleşir. Formel mentorluk türünde örgütün çıkarları ön plandadır. Bu süreçte oryantasyon eğitimi şirkete yeni pozisyon için başlayacak kişileri, yeni çalışma alanlarına hazırlar. Ayrıca firmanın kendilerinden neler beklediğini karşı tarafa iletir.
Informal Mentorluk
Mentorluk sisteminde en çok tercih edilen mentorluk türü informal mentorluktur. Bireylere kariyerleri ve iş hayatında yükselmeleri için yol gösterici bir uzmana ihtiyaç duyması bu mentorluğun ortaya çıkmasını sağlamıştır. İnformel mentorluk da birey kendini geliştirme, kurum içinde diğer çalışanlarla iletişim kurabilmek amacıyla kendine yakın hissettiği bir çalışanın yönlendirmesine ihtiyaç duyar. Dolayısıyla bu kişiden yardım alır. İnformal mentorluk da ilişkiler daha samimidir. Mentor eğitim ve kişi arasında resmi olmayan rastlantısal eşleşmeler gerçekleşebilir. İnformel mentorluk da süreç plansız şekilde ilerler. Mentor ve öğrenci arasındaki ilişki samimi ve gerçekçidir. Öğrenci kendi özelliklerine ve deneyimlerine uygun mentorunu kendi seçer. İnformel mentorluk diğer türlere göre daha verimlidir. Daha içten ve uzun süreli bir ilişki olduğundan istenilen sonuç kısa sürede elde edilir.
Elektronik Mentorluk
Gelişen teknolojik gelişmeler sonucunda mentorluk türleri arasına elektronik mentorluk eklenmiştir. Elektronik mentorlukta amaç değişmemesine rağmen yöntemsel olarak değişiklikler bulunmaktadır. Teknolojisinin gelişmesi ve küreselleşmeyle beraber ülkeler arasında sınırlar ortadan kalmıştır. Bireyler bu gelişmelerle birlikte farklı iş fırsatlarını daha kolay öğrenebilmektedir. Bu durum aslında kişilerin iş değiştirmesine ve kurumla çalışan arasındaki bağlılığın zayıflamasına yol açmıştır. Ayrıca gelişen teknoloji bireyler arasındaki geleneksel ilişkileri de zayıflatmıştır. İnsanlar yüz yüze iletişim yerine internet ve bilgisayar odaklı ilişkiler kurmaktadır. Teknolojinin yaşamın her alanına girmesi elektronik mentorluğun ortaya çıkmasını sağlamıştır. Elektronik mentolukta mentor ile öğrenci arasındaki ilişki mail gibi teknolojik sistemlerle gerçekleşir. Elektronik mentorluk, özellikle mentorluk sürecine ihtiyaç duyan bireylerin farklı iş yerlerinde ve çeşitli ülkelerde mentor seçmelerine imkân tanımaktadır. Elektronik mentorlukta ilişkiler yüz yüze gerçekleşmemektedir. Geleneksel ilişkilerin dışına çıkılmıştır. Elektronik mentorluk ile beraber farklı yerlerde yaşayan kişiler aynı sürece katılabilmektedir.
Akran Mentorlüğü
Akran danışmanlar, size öneride bulunan uzman meslektaşlardır. Örneğin akran mentor yeni bir firmada işe başladığınızda rolünüzü paylaşabilir, size işle ilgili bilgi vererek yardımcı olabilir. Akran danışmanlar iş fırsatları hakkında bilgilendirirken şirket kültürü hakkında da rehberlik edebilir. Akran mentorler sıklıkla check-in yapma eğilimindedir. Genel olarak resmi toplantılarda ve öğle yemeği gibi sosyal ortamlarda etkileşime girerler.
Mentor Ne İş Yapar?
Mentor, bilgi ve deneyim olarak kendinden daha az yeterliliği olan bireylere yol gösterir. Kişilerin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur. Mentorların işi temel olarak akıl hocalığı yapmaktır. Ancak mentorlar, yol gösterirken kişilerin bireysel dinamiklerini, ihtiyaçlarını ve isteklerini göz ardı etmez. Aksi halde bu süreç bir dayatma halini alır. Mentorların yol gösterdiği kişinin kendi gerçekliğini bozmayacak ve sınırlarına müdahale etmeyecek şekilde hareket etmesi önemlidir. Örneğin; Sektör analizi yapılırken mentorlerin deneyimden de faydalanılır.
Mentorluğun Faydaları Nelerdir?
Mentiler mentorluktan en iyi şekilde faydalanırken, ilişki mentorlara hem kişisel hem de profesyonel değer getirebilir. Mentor olarak hizmet etmek, profesyonel ağlarınızı geliştirir. Özellikle becerilerinizi ve bilginizi güçlendirebilir. Mentor olarak hareket etmek, yeni bilgiler kazanmanıza yardımcı olur. Mentorluk, kariyerinizin başlarında destek almış olabileceğiniz gibi başkalarına da yardım ettiğiniz için tatmin edici olabilir. Bir akıl hocası genç, hevesli girişimciler ve iş hayatında yeni olanlar için değerli olabilir.
İyi Bir Mentor Nasıl Olmalı?
Bir mentorun amacı, birey olarak kendinizin en iyi versiyonu olmanıza destek olmaktır. Bu süreç kişisel ya da kariyer hedeflerinize ulaşmanıza destek olmayı, sınırlayıcı varsayımlarınıza meydan okumayı, sizi yeni düşünme biçimleriyle tanıştırmayı ve çok daha fazlasını içerebilir. Mentor, size rehberlik eden kişidir. İyi bir mentor size ne yapacağınızı söylemeyen, fakat kendinizi bulmanız için size rehberlik edebilen kişiler olmalıdır. İyi bir mentorda bulunan özellikler aşağıdaki gibidir;
- Zengin bilgi birikimine sahip,
- Deneyimli,
- Kişisel sınırlara duyarlı,
- Motive edici,
- Gelişime açık,
- Hedef odaklı,
- Etkili iletişim kurabilen,
- Paylaşımcı,
- İyi bir dinleyici,
- Empati yeteneğine sahip,
- Teşvik edici ve destekleyici,
- Öz farkındalığa sahip.
Tersine Mentorluk Nedir?
Tersine mentorluk kavramı, iş ortamında özellikle kuşaklar arası çatışmayı çözmek, çalışan bağlılığını artırmak, kurumsal öğrenmeyi zenginleştirmek önemli bir mentor – mentee ilişkisini içerisinde barındırır. Yeni nesil çalışanların üst düzey yöneticiler ile birlikte yeni medya ve dijital pazarlama konularında mentorluk yaptığı, her iki taraf için eğitici ve yakınlaştırıcı bir uygulamadır. Tersine mentorluk dijital pazarlama alanında sıklıkla tercih edilen bir uygulamadır.
Koçluk ve Mentorluk Arasındaki Farklar
Koçluk ve mentorluk sıklıkla karıştırılan iki kavramdır. Koçluk genel olarak danışanın kişisel ya da profesyonel olarak gelişmesine yardım eden kısa süreli ilişkidir. mentorluk ise iki kişinin karşılıklı yarar sağladığı daha uzun süren bir ilişkidir. Mentor, kişinin mesleki becerilerinin gelişmesini sağlarken, birey de mentorun becerilerini geliştirmesini sağlar. Mentor ve koç arasındaki farklar aşağıdaki gibidir;
- Koçluk sorulara, mentorluk ve deneyimlere tavsiyelere dayanır.
- Koçlukta amaç, beceri ve davranış biçimlerini geliştirmeye yöneliktir. Mentorlukta kişisel gelişim ve kariyer ön plandadır.
- Koç olan bireyin koçluk belgesi olmak zorundadır, mentorun deneyimi yeterlidir.
Tekhnelogos Yazılım
